فرهادپور و فلسفه و نفی دیگران

فکر می کنم روز یکشنبه بود که به پیشنهاد یکی از دوستان و به همراه او به سخنرانی دکتر فرهادپور رفتم. فرهادپور با این سؤال که خیلی ها می پرسند برای خواندن فلسفه از کجا آغاز کنیم، سخنرانی خود را آغاز کرد، مباحثش را ذیل سه عنوان مطرح کرد. اول ریشه های تاریخی و فکری اشتیاق روی آوری به فلسفه، دوم توصیف عام این پدیده و سوم چگونگی پاسخ دادن به این پرسش و آغاز خواندن فلسفه
او گفت یکی از دلایل وجود چنین پرسشی در جامعه ما این است که مدرنیته از آن جهت که رخ نمی نماید و یا خود را ناقص می نمایاند، تجربه می شود. از این رو، مدرنیته برای ما امری ترسناک و مضحک شده است و همین نیز موجب شده تا واکنش ما به آن دوگانه باشد. یعنی هم حالتی دهشت ناک و نفرت آمیز و کراهت زا دارد و هم حالتی جوک گونه و مضحک یافته است. در عین حال با گذشته ای فروپاشیده نیز مواجه هستیم. اما وقتی در صدد پاسخ دادن به این معضل برآمدیم پاسخ های غلط دادیم. چرا که در بین مردم به شکل ترس و در بین روشنفکران به شکل رویکرهای ایده الیستی بازتولید شده است. همین رویکردهای ایده الیستی و آن ترس ما را به این پاسخ ها رساند: اول تأکید برخی به فهم درست و مجدد غرب و اینکه باید بار دیگر روسو و هگل و کانت را از ابتدا بفهمیم. دوم تأکید برخی بر فهم عمیق تر سنت خودمان. سوم رها کردن تفکر و غرق شدن در کلبی مسلکی و چهارم تأکید بر فهم های عامیانه و توطئه بینانه که البته ایشان هر چهار پاسخ را ناصحیح دانسته و به شکل تمسخرآمیزی که کم و بیش عادت برخی از روشنفکران ما شده است بدون نام بردن از کسی به دست انداختن دکتر طباطبایی و دکتر شایگان پرداخت و نظریه امتناع اندیشه طباطبایی را به نحوی تمسخرگونه مورد اشاره قرار داد که تعدادی را نیز به خنده واداشت: اینکه فلانی می گوید اگر ابن خلدون از کوچه سمت راست نمی رفت و از کوچه سمت چپ می رفت و در آن جا فلانی را ملاقات می کرد و آنگاه آن دو با هم می نشستند و فکر می کردند، می توانستند تمدن اسلامی را نجات دهند! به هر صورت، او نیز برای اثبات خود دیگران را نفی کرد. کاری که بسیاری می کنند تا در این خراب شده انباشت فرهنگی صورت نگیرد. البته آن چه وی مطرح کرد پاسخی بود نه در سطح کلان ولی راه هایی را بیان کرد که در سطح خرد و فردی به کار می آید و از این رو غنیمت. اما ظاهرا فراموش کردند بیان کنند پاسخ شایگان و طباطبایی به موضوع در سطح کلان مطرح شده است و راه برون رفتی را برای تک تک افراد مطرح نمی کنند